O arquetipo da tradución portuguesa da Estoire del Saint Graal á luz dun testemuño recente
Contido principal do artigo
Resumo
O fragmento da Estória do Santo Graal (equivocamente designado Livro de José de Arimateia) recentemente descuberto no Arquivo Distrital do Porto testemuña, en conjunto cos fragmentos do Livro de Merlin e do Livro de Tristan, o proceso de tradución do ciclo artúrico en prosa para galego-portugués nos séculos XIII-XIV. Examinaremos, neste estudo, en primeiro lugar, o tipo de relación que este fragmento mantén co testemuño portugués hai máis tempo coñecido da Torre do Tombo; en segundo lugar, a configuración da versón (ou versións) do romance francés do cal os dous testemuños portugueses descenden e, finalmente, o lugar desa versión (ou versións) no seo do panorama coñecido do stemma codicum da Estoire del Saint Graal. Procederemos a unha colación sistemática dos testemuños portugueses cos testemuños franceses.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Textos manuscritos e impresos
ST = Arquivo Distrital do Porto NOT / CNSTS 01 / 001 / 0012 (veja-se também Dias 2007).
TT = Ms. 643 da Torre do Tombo, ff. 81v – 94v (veja-se também Carter 1967).
Ponceau Po = Ponceau, Jean-Paul (ed.) (1997): L’Estoire del Saint Graal. 2 vols. (Paris: Honoré Champion Éditeur).
Sommer So = Sommer, Oskar H. (ed.) (1909): The Vulgate Version of the Arthurian Romances. Vol. I. Lestoire del Saint Graal (Washington: The Carnegie Institution of Washington).
Carter = Carter, H. H. (ed.) (1967): The Portuguese Book of Joseph of Arimathea (Chapel Hill: The University of North Carolina Press).
Estudos, dicionários e glossários
Blecua, A. (1983): Manual de crítica textual (Madrid: Castalia).
Bogdanow, F. (1960): “The Relationship of the Portuguese Josep Abarimatia to the Extant French mss. of the Estoire del Saint Graal”, Zeitschrift für romanische Philologie, 76: 343-375.
Castro, I. (1983): “Sobre a Data da Introdução na Península Ibérica do Ciclo Arturiano da Post-Vulgata”, Boletim de Filologia, XXVIII, 1: 81-98.
Castro, I. (1984). Livro de José de Arimateia. (Estudo e Edição Crítica do Códice ANTT 643). Texto dactilografado (Lisboa).
Catalán, D. (1962): De Alfonso X al Conde de Barcelos (Madrid: Gredos).
Dias, A. F. (2007): “A matéria da Bretanha em Portugal: relevância de um fragmento pergamináceo”, Revista Portuguesa de Filologia, Miscelânea de estudos in memoriam José G. Herculano de Carvalho, XXV–XXVI: 145-221.
Entwistle, W. J. (1942): A Lenda Arturiana nas Literaturas da Península Ibérica (Lisboa: Imprensa Nacional de Lisboa).
Godefroy, F. (1982) [reimpr. 1891/1902]: Dictionnaire de l’ancienne langue française du IXe au XVe siècle. 10 vols. (Genève / Paris: Slatkine).
Houaiss, A. / Villar, M. de Salles (2003): Dicionário Houaiss da Língua Portuguesa. 3 vols. (Lisboa: Temas e Debates).
Lapa CEMD = Lapa, Rodrigues M. (ed.) (1965): Cantigas d’Escarnho e de Mal Dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses (Coimbra / Vigo: Galaxia).
Lorenzo Gradín, P. / Souto Cabo, J. A. (eds.) (2001): Livro de Tristan e Livro de Merlin. Estudio, edición, notas e glosario (Santiago de Compostela: Xunta de Galicia).
Lorenzo, R. (1977): La traduccion galega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II. Glosario (Ourense: Instituto de Estudios Orensanos “Padre Feijoo”).
Maia, C. de Azevedo (1986): História do galego-português. Estado linguístico da Galiza e do Noroeste de Portugal desde o século XIII ao século XVI (Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian).
Márquez Villanueva, F. (2004): El concepto cultural alfonsí (Barcelona: Edicions Bellaterra).
Mattoso, J. (1999): “A transmissão textual dos livros de linhagens”, en Faria, I. Hub (org.), Lindley Cintra. Homenagen ao Homem, ao Mestre e ao Cidadão: 565-584 (Lisboa: Edições Cosmos).
Meyer-Lübke, W. (1935): Romanisches etymologisches Wörterbuch (Heidelberg: Carl Winters Universitätsbuchhandlung).
Michaëlis de Vasconcelos, C. (1920): “Glossário do Cancioneiro da Ajuda”, Revista Lusitana, XXIII / 1-4: 1-95 (posteriormente incorporado no reprint do Cancioneiro da Ajuda).
Michaëlis de Vasconcelos, C. (1990) [1904]: Cancioneiro da Ajuda. 2 vols. (Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda).
Miranda, J. C. Ribeiro (1998a): Conto de Perom, o Melhor Cavaleiro do Mundo (Porto: Granito).
Miranda, J. C. Ribeiro (1998b): Galaaz e a Ideologia da Linhagem (Porto: Granito).
Nascimento, A. do (2008): “As voltas do Livro de José de Arimateia: em busca de um percurso, a propósito de um fragmento trecentista recuperado”, Península. Revista de Estudos Ibéricos, 5: 129-140.
Nunes DP = Nunes, I. Freire (ed.) (1995): A Demanda do Santo Graal (Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda).
Sánchez-Prieto Borja, P. (1998): Cómo editar los textos medievales. Criterios para su presentación gráfica (Madrid: Arco Libros).
Sharrer, H. L. (1977): A Critical Bibliography of Hispanic Arthurian Material. Vol. I (London: Grant and Cutler).