A emerxencia do discurso lingüístico galego no século XIX: un texto inédito de Xoán Manuel Pintos
Barra lateral do artigo
Contido principal do artigo
Resumo
No presente artigo publicamos o texto inédito dun breve opúsculo lingüístico procedente do fondo documental de Manuel Murguía custodiado no arquivo da Real Academia Galega. Aínda que no manuscrito, un prego de catro follas, non se indica nin o nome do autor nin a data de composición, pretendemos demostrar que o seu autor foi Xoán Manuel Pintos. Amais, explicamos que foi composto a mediados do século XIX e que o historiador Manuel Murguía o empregou como fonte para un dos apartados do primeiro tomo da súa Historia de Galicia. Finalmente facemos unha pequena análise do seu contido e do lugar que ocupa na historia da lingüística galega do oitocentos.
Palabras clave:
Descargas
Métricas
Detalles do artigo
Citas
Álvarez Castro, Xosé, Estévez Solla, Xosé Luís, & Iglesias González, Xaime (coord.) (2021). Historia de Lérez: unha ollada desde Cedofeita. Pontevedra: Deputación.
Axeitos, Xosé Luís (2002). “A recepción da obra do padre Sarmiento en Galicia”. En Congreso sobre Frei Martín Sarmiento. Actas das xornadas celebradas en Pontevedra os días 23, 24 e 25 de maio de 2002, 253-65. Santiago de Compostela: Consellería de Cultura.
Barreiro Fernández, Xosé Ramón (2012). Murguía. Vigo: Galaxia.
Barreiro Fernández, Xosé Ramón, & Axeitos, Xosé Luís (eds.) (2003-2005). Cartas a Murguía I e II. 2 tomos. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza.
Barreiro Fernández, Xosé Ramón, & Axeitos, Xosé Luís (20018-2019). Cartas a Murguía III e IV. 2 tomos. A Coruña: Fundación Rosalía de Castro.
Caaveda y Nava, José (1839). Colección de poesías en dialecto asturiano. Oviedo: Imprenta de D. Benito González y Compañía.
Cuveiro Piñol, Juan (1868). El habla gallega. Observaciones y datos sobre su origen y vicisitudes. Pontevedra: Imprenta de José A. Antúnez y Cª.
Fernández Morales, Antonio (1861). Ensayos poéticos en dialecto berciano. León: Establecimiento Tipográfico de la Viuda é Hijos de Miñón.
Fernández Salgado, Xosé A. (2012). “Teoría e praxe da proposta ortográfica de Marcial Valladares: os acentos como marca de abertura vocálica”. En Arias Freixedo, Xosé Bieito, Gómez Clemente, Xosé María, & Pérez Durán, Gabriel (eds.), Sementar para os que veñan: homenaxe a Camiño Noia. Vigo: Universidade de Vigo / Servizo de publicacións.
González Seoane, Ernesto Xosé (1992). A ortografía e a gramática do galego nos estudios gramaticais do século XIX e primeiros anos do XX. Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela. Dispoñíbel en http://hdl.handle.net/10347/19749 (Consultado en 30.10.2024).
Hermida, Carme (1992). Os precursores da normalización. Defensa e reivindicación da lingua galega no Rexurdimento (1840-1891). Vigo: Xerais.
Martínez González, Xurxo (2015). La Oliva (1856-1857) Un xornal galeguista e progresista na soleira do Rexurdimento. Tese de doutoramento. Universidade de Vigo.
Martínez González, Xurxo (2018): “A obra de Saco Arce no contexto do Rexurdimento”, Boletín da Real Academia Galega, 379, 419-462. DOI: https://doi.org/10.32766/brag.379.741. DOI: https://doi.org/10.32766/brag.379.741
Murguía, Manuel (1865). Historia de Galicia. Tomo 1. Lugo: Imprenta de Soto Freire.
Pensado Tomé, Xosé Luís (1976). Contribución a la lexicografía gallega. I. El Diccionario Gallego-Castellano de F. J. Rodríguez y su repercusión en la lexicografía gallega. Salamanca: Universidad de Salamanca.
Pintos, Xoán Manuel (1857) [1853]. A gaita gallega tocada po lo gaiteiro ou sea Carta de Cristus para ir deprendendo a ler, escribir e falar ben a lengua gallega, e ainda mais. Pontevedra: Imprenta de D. José y Primitivo Vilas.
Pintos, Xoán Manuel (2000). Vocabulario gallego-castellano de Juan Manuel Pintos. Anexo V de Cadernos da lingua. A Coruña: Real Academia Galega. Dispoñible en https://publicacions.academia.gal/index.php/rag/catalog/book/152 (Consultado en 30.10.2024).
Ramos Corrada, Miguel (coord.) (2002). Historia de la Lliteratura Asturiana. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana.
Rodríguez Seoane, José (1889). Artículos y novelas. A Coruña: Biblioteca Gallega.
Sánchez Cidrás, Arturo (2018). “Declive no mosteiro de Lérez. Frei Leandro Hevia”, Cedofeita, 2, 16-21.
Sánchez Rei, Xosé Manuel (2005). “Trazos xerais da tradición gramatical galega”, Revista Galega de Filoloxía, 6, 93-121. DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2005.6.0.5317. DOI: https://doi.org/10.17979/rgf.2005.6.0.5317
Sánchez Rei, Xosé Manuel (2006). “A emerxencia da lingüística galega no século XIX”. En Salinas Portugal, Francisco, & Tavares Maleval, Maria do Amparo (eds.). Estudos galego-brasileiros 2, 251-269. A Coruña: Universidade da Coruña.
Vázquez-Rey, Ernesto (dir.) (2021). Índice de las escrituras otorgadas ante el Notario D. Valentín García Escudero. Pontevedra, 1861. Pontevedra: Sociedad Obarrio & Montenegro Editora.
Verea y Aguilar, José (1838). Historia de Galicia. Ferrol: Imprenta de Nicasio Taxonera.