Catro substantivos colectivos relativos ao cabalo en América: yeguada, caballada, bagualada e mancarronada

Autores/as

  • Mónica Lamas

DOI:

https://doi.org/10.17979/rlex.2018.24.0.5518

Palabras clave:

léxico, lexicografía, cabalo, Río da Plata

Resumo

Neste artigo, enmarcado nun estudo máis amplo acerca do léxico relacionado co cabalo na área rioplatense, abórdase a análise de catro substantivos colectivos, atendendo as súas orixes, evolución e ámbito xeográfico do uso dos mesmos. Estas catro voces permítennos bosquexar algúns dos elementos esenciais na formación do campo semántico relativo ao cabalo na área sinalada.

##plugins.themes.default.displayStats.downloads##

##plugins.themes.default.displayStats.noStats##

Citas

Abad y Lasierra, Fray Íñigo (1783): Descripción de las costas de California.

Academia Nacional de Letras (1998): 1.000 palabras del español de Uruguay, Montevideo, Academia Nacional de Letras.

Acevedo Díaz, Eduardo (1890): Nativa.

Alvear, Diego de (1790): Relación geográfica e histórica de la provincia de Misiones.

Americanismos: diccionario ilustrado Sopena, Barcelona, Ramón Sopena, 1982.

Anónimo (1685): Documentos relacionados con Juan Domínguez de Mendoza.

Ascasubi, Hilario (1872): Santos Vega, el payador.

Asociación de Academias de la Lengua Española (2009): Diccionario de americanismos, Humberto López Morales, dir., Madrid, Santillana.

Assunçao, Fernando (2007): Historia del gaucho. El gaucho: ser y quehacer, Buenos Aires, Editorial Claridad.

Azara, Félix de (1790): Geografía física y esférica de las provincias del Paraguay.

Azara, Félix de (1802): Apuntamientos para la historia natural de los cuadrúpedos del Paraguay y el Río de la Plata, Madrid, Imprenta de la Viuda de Ibarra.

Buesa Oliver, Tomás y José Mª Enguita Utrilla (1992): Léxico del español de América: su elemento patrimonial e indígena, Madrid, Mapfre.

Corominas, Joan y José Antonio Pascual (2012 [1980-1991]): Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico, edición electrónica, Madrid, Gredos.

De María, Isidoro (1888): Montevideo antiguo: tradiciones y recuerdos, Montevideo, Imprenta El Siglo Ilustrado.

De María, Isidoro (1895): Montevideo antiguo: tradiciones y recuerdos, Montevideo, Imprenta El Siglo Ilustrado, 2ª edición.

Delicado, Francisco (1528): La Lozana andaluza.

Delicado, Francisco (1972): La Lozana andaluza, edición de Bruno M. Damiani, Madrid, Castalia.

Delicado, Francisco (1985): La Lozana andaluza, edición de Claude Allaigre, Madrid, Cátedra.

Delicado, Francisco (1988): La Lozana andaluza, edición de Ángel Chiclana, Madrid, Espasa Calpe.

Delicado, Francisco (2006): La Lozana andaluza, edición de Jacques Joset y Folke Gernert, Barcelona, Galaxia-Gutemberg.

Diccionario integral del español de la Argentina (2008): Buenos Aires, Voz activa, Tinta fresca ediciones S.A.

Diccionario práctico de americanismos, León, Everest. (1997).

Domínguez de Mendoza, Juan (1684): Diario del viaje que hizo a Jumanas el maestre de campo Juan Domínguez de Mendoza.

Eguía, Ramón y Pedro Ruiz (1773): Relación individual que dan los dos pilotos comisionados al reconocimiento de la campaña, de los parajes que contemplan más al propósito para fortificar y poblar.

Garzón, Tobías (1910): Diccionario argentino, Barcelona, Imprenta Elzeviriana de Borrás y Mestres.

Granada, Daniel (1890): Vocabulario rioplatense razonado, Montevideo, Imprenta rural.

Guaneri, Carlos (1957): Nuevo vocabulario campesino rioplatense, con las locuciones más usadas en el habla…, Montevideo, Flobensa & Lafon.

Güiraldes, Ricardo (1922): Don Segundo Sombra.

Haensch, Günther y Reinhold Werner, dirs., Claudio Chuchuy, coord. (2000): Diccionario del español de Argentina, Madrid, Gredos.

Haensch, Günther y Reinhold Werner, dirs., Ursula Kühl de Mones, coord. (1993): Nuevo diccionario de americanismos. Tomo II. Nuevo diccionario de uruguayismos, Santafe de Bogotá, Instituto Caro y Cuervo.

Malaret, Augusto (1946): Diccionario de americanismos, Buenos Aires, Emecé editores.

Morínigo, Marcos A. (1985): Diccionario de americanismos, Barcelona, Muchnik.

Palencia, Alfonso de (1490): Universal vocabulario en latín y en romance.

Real Academia Española (2014): Diccionario de la lengua española, Madrid, Espasa, 23ª edición; accesible en www.rae.es (DLE); las ediciones anteriores, accesibles en el mismo lugar, son citadas como DRAE.

Real Academia Española (2015): Nuevo diccionario histórico del español, accesible en www.rae.es (NDHE).

Real Academia Española (2015a): Corpus del Nuevo diccionario histórico del español, accesible en www.rae.es (CNDHE).

Real Academia Española (2015b): Nuevo tesoro lexicográfico de la lengua española; accesible en www.rae.es.

Richard, Renaud, coord. (1997): Diccionario de hispanoamericanismos no recogidos por la Real Academia (formas homónimas, polisémicas y otras derivaciones morfosemánticas), Madrid, Cátedra.

Saubidet, Tito (1948): Vocabulario y refranero criollo, Buenos Aires, Editorial Guillermo Kraft Ltda, 3ª edición.

Steel, Brian (1999): Breve diccionario ejemplificado de americanismos, Madrid, Arco/Libros.

Toro y Gisbert, Miguel de (s/f): Diccionario de americanismos, Paris, Sociedad de Ediciones Literarias y Artísticas-Librería Paul Ollendorff.

Valle-Inclán, Ramón María del (1927): Tirano Banderas.

Publicada

2019-07-09

Número

Sección

Artigos

Cómo citar

Catro substantivos colectivos relativos ao cabalo en América: yeguada, caballada, bagualada e mancarronada. (2019). Revista de Lexicografía, 24, 79-88. https://doi.org/10.17979/rlex.2018.24.0.5518